آب بازی در کودکان
ترجمه: آذر بخششی
کودکی که با آب بازی می کند، درحال یادگیری علت و معلول گرما و سرما، جاری شدن و فرو رفتن آب در زمین است. این کودک پس از اینکه به عنوان موجودی کوچک در دنیایی بزرگ یک روز سخت را پشت سر گذاشته، با آب بازی آرامش پیدا میکند. او لغات جدید می آموزد، به خاصیت خیس بودن آب و جنس حبابها فکر می کند و شما تصور می کنید که او فقط مشغول خراب کاری است. آب یک وسیله بازی است که به طور طبیعی و دایم در خانه ها وجود دارد. بچه های کوچک آب بازی را دوست دارند و در مورد آن بسیار کنجکاو هستند. از آن جایی که می توان با آب، بازیهای متنوعی را انجام داد، علاقه مندان فراوانی در سطح جهان دارد. کودکان نوپا دوست دارند از طریق حواسشان بخصوص حس لمسه به کشف بپردازند.
بازی در کودکان
روان‌شناسان دوره کودکی را دوره بازی کردن کودک میدانند. بازی کودک ابتدا با اشیاء است و سپس شامل انسان‌ها میشود. از سنین 3 و 4 سالگی کودک به تدریج به بازیهای گروهی و اجتماعی رو می‌آورد. در این گونه بازی‌ها کودک رفتار با دیگران را تمرین میکند و با اصول زندگی جمعی و چگونگی رفتار با دیگران به تدریج آشنا میشود و این به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک میکند. بازی حس کنجکاوی، ابتکار و خلاقیت کودک را برمی‌انگیزد و به رشد ذهنی او کمک میکند. همچنین بازی از لحاظ جسمی موجب هماهنگی عضلات و اعضای بدن میشود و در نتیجه حرکات بدنی طفل را به بهترین وجه ممکن شکل می‌دهد. بازی باعث نیرومندی کامل و رشد صحیح جسمانی می‌گردد. از طریق بازی حواس دیگر کودک مثل لامسه، بینایی، توازن و تعادل به کار افتاده و مهارت‌های لازم را برای کودک ایجاد میکند. پس به خاطر داشته باشیم که شغل کودک مخصوصاً از 4 تا 7 سالگی بازی است.
مهم‌ترین ویژگی دوران قبل از مکتب: هفت سال اول زندگی دوره‌ای است که در آن کودک از آموزش جدی و رسمی معاف است. در این دوره کودک از آزادی عمل بیشتری برخوردار است و نباید تکلیف شاقی را بر او تحمیل کرد. چنین به نظر می‌رسد که در این دوره کودک از یک طرف موجود بسیار با ارزشی است که باید در خانواده گرامی داشته شود و مورد مهر و محبت و احترام والدین خود باشد؛ از سوی دیگر نباید به او سخت‌گیری صورت گیرد و برنامه‌های جدی و سنگین از لحاظ تعلیم و تربیت بر دوش ناتوان او تحمیل کرد. همچنین در این دوران باید بیشتر از تشویق استفاده نمود و کاربرد تنبیه جزء در موارد استثنایی مجاز نیست. تنبیه بدنی، در این دوره روش تربیتی بسیار نادرستی است. تنبیه‌هایی که در این دوره در نظر گرفته می‌شوند باید با توان محدود جسمی و روانی کودک تناسب داشته باشد و لذا تنبیه شدید به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. کودکانی که در دوران قبل از مکتب از امنیت و محبت کافی برخوردار نمی‌شوند، آسیب‌هایی بر آنها وارد میشود که به سختی در دوره‌های بعد قابل جبران است.
زمینه‌ســـازی والدین بــــرای مکتب: از مسائل مهم و اساسی در اواخر این دوره، آماده کردن طفل برای ورود به مکتب است. مکتب محیطی جدید است که کودک با ورود به آن به دنیایی تازه دست می‌یابد. حضور در این دوره به رشد اجتماعی کودک نیز کمک میکند و او را آماده‌ی روابط اجتماعی با همسالان در محیط مکتب میکند. والدین قبل از فرستادن کودکان به مکتب و آغاز تعلیم و تربیت رسمی، حداقل چند نکته را در نظر داشته باشند:
۱- کودک آنان از لحاظ رشد جسمی و روانی به حدی رسیده باشد که بتواند تعلیم و تربیت رسمی را پذیرا باشد. ۲- وابستگی کودک را به والدین و خانه به روشهای مقتضی کم کنند. (مثل بردن کودک به پارک و بازی با کودکان همسن و سال، گذراندن ساعتی در منزل اقوام بدون حضور پدر و مادر و...) ۳- با تعریف از مکتب و تمجید از محاسن معلمان و امثال آن، کودکان را در زمینه پذیرش ورود به مکتب تشویق کنند. به قسمی که آنان شیفته رفتن به مکتب گردند.
متأسفانه عدم رعایت بعضی از موارد فوق موجبات اضطراب و دلسردی بعضی از کودکان را فراهم میکند. حتی در بعضی موارد کودکان پس از رفتن به مکتب در اندک مدتی دچار ترس، بی‌اشتهایی و بهانه‌گیری و بالاخره به بیماری ?فوبیا? یعنی ترس از مکتب دچار می‌شوند. برای رفع این مشکل باید والدین و معلمان به صورت جدی با یکدیگر همکاری و تفاهم داشته باشند. مسئولین مکاتب مخصوصاً معلمان صنف‌های اول باید جلسات متعدد و زیادی با والدین کودکان داشته باشند. محیط مکتب باید برای پذیرفتن بعضی از والدین به خصوص مادران متعلمین صنف اول آماده باشد. این قبیل مادران باید مجاز باشند، ساعتها به همراه کوکان خود در مکتب به سر برند تا تفاهم لازم بین کودک، محیط مکتب و معلمش به وجود آید.
رابطه بين بازی و بلوغ اجتماعی کودکان
درباره فوايد بازي کودکان و نقش آن در پرورش جسم و روح آنها ، پژوهش هاي زيادي انجام شده است . کارشناسان و پژوهشگران به اين نتيجه روشن رسيده اند که بازي ، نياز اوليه و ضروري کودکان است و هر چه امکان بازيهاي سالم و سازنده بيشتر باشد ، فکر و ذهن کودک بهتر پرورش يافته و خصوصيتهاي اجتماعي او بهبود مي يابد. زمانيکه کودکان قادر به کنترل عضلات خود شدند، مرحله تماس با محيط فرا مي رسد. به طوريکه با کنجکاوي مي خواهند از مسائل پيرامون خود آگاه شوند و کسب اين آگاهي ها مستلزم خروج از دنياي فردي و ورود به اجتماع، ايجاد و برقراري کنش متقابل با محيط است. و در بازي هاي گروهي که هدف مشترکي دارند و افراد شرکت کننده براي نيل به آن ناگزيرند تلاشها و فعاليتهاي خود را با يکديگر هماهنگ کنند کودک به نوعي تعامل و ارتباط اجتماعي دست مي يابد.بنابراين کودکان با انتخاب نوع بازي ، تعيين شرايط بازي و مقيد کردن خود به اطاعت از اصول و قوانين آن ، در حقيقت نوع خاصي از زندگي اجتماعي را تجربه مي کنند و در سازمان دادن به اين زندگي اجتماعي ، اين باور را در خود پرورش مي دهند که به منظور پذيرش در گروه و بازشناسي از سوي همبازي ها مجبور به اجراي قوانين بازي مي باشند . کودک بدون بازي ، به ويژه بازيهاي گروهي، خودخواه و فاقد توانايي لازم براي ايجاد ارتباط با ديگران بار مي آيد، حال آن که از طريق بازي، شيوه همکاري و نفوذ در گروه همسالان، جلب توجه ديگران، رعايت حقوق ديگران، زندگي گروهي و بسياري از امور اجتماعي ديگر را ياد مي گيرد . بازي به کودک مي آموزد که چگونه با ديگران ارتباط برقرار کند و در عين حال اين امکان را براي او فراهم مي آورد تا خود را به طور شايسته در مقابل ديگران کنترل نمايد ، به اين معني که کودکان به واسطه شرکت در بازي ، به تقويت و توسعه نيروهاي دروني خود مي پردازند و زمينه هاي لازم براي خويشتنداري را کسب مي کنند.
" آنچه مسلم است برنامه ريزي و طراحي بازيهاي مناسب موجب مي شود کودکان به بلوغ اجتماعي رسيده ، به نقش حقيقي خود در جامعه پي ببرند و آمادگي مقدماتي را براي پذيرش نقش هاي آينده به دست آورند. "
اين دنيا بــــراي بچه ها يك دنياي فانتـــــزي نيست!
دنياي اسباب بازيها اولين مدرسه كــودكان
تا به حال شده است كه بنشينيد و بازي كردن يك كودك را تماشا كنيد؟ اين كه چطور در دنياي خيالي اش غرق مي شود و به جاي تك تك آدمهاي آن دنياي خالي فكر مي كند و حرف مي زند؟ اين كه چطور همراه با آدمهاي آن دنياي خيالي مي خندد، عصباني مي شود و گريه مي كند؟ اگر به رفتارهاي يك كودك وقتي كه غرق در بازي است، دقت كنيم متوجه مي شويم كودك بازيگوش ما دايم در حال فكر كردن است تا بتواند بر مشكلات فرضي دنيايي كه آفريده ذهني اوست غلبه كند و اين، يكي از مهمترين تمرينهاي پرورش خلاقيت است. در واقع يك كودك در حال بازي، مثل يك كودك نشسته روي نيمكت مدرسه است با اين فرق كه اين بار معلم، خود او و گچ و تخته، اسباب بازيهايش هستند.دقيقاً به همين دليل است كه انتخاب اسباب بازي مناسب براي يك كودك اگر از انتخاب مثلاً يك كتاب مناسب براي يك نوجوان يا يك جوان با اهميت تر نباشد، كم اهميت تر نيست. كودك ما در مدرسه اسباب بازي ها ياد مي گيرد كه چطور از جادوي فكر و خلاقيتيش درست استفاده كند. فراموش نكنيد كه دنياي اسباب بازي براي بچه ها برخلاف تصور ما يك دنياي فانتزي نيست، يك دنياي كاملاً واقعي است. همانطور كه انجام كارهايي مثل پست كردن يك نامه يا خريد كردن از يك مغازه از نظر ما كارهايي ساده و خسته كننده است؛ اما براي يك كودك شايد هيجان انگيزترين و جذاب ترين كار ممكن باشد. پس: ويژگيهاي اسباب بازيهاي مناسب براي كودكان سنين مختلف، از آن مسائلي است كه همه والدين بايد با آن آشنايي داشته باشند.
اسباب بـــــازي هايي بــــراي داغان شدن!
بچه هاي زير 3 سال هر چه گيرشان بيايد را به دهانشان مي برند. اين مهمترين نكته احتياطي است كه در انتخاب اسباب بازي كودكان در اين سن و سال بايد به آن توجه كرد. اسباب بازيهايي كه اجزاي كوچك دارند به دليل خطر بالقوه اي كه براي بچه هاي اين سن و سال دارند مناسب نيستند. بادكنك، چون مي تركد و پاره مي شود و تيله‌ها و توپهاي كوچك كه قطر كمتر از 5 سانتي متر دارند نمونه هايي از اين اسباب بازي هاي نامناسبند. علاوه بر اين، بچه ها در اين سن دوست دارند اسباب بازيهايشان را دنبال خودشان روي زمين بكشند. آنها را پرتاب كنند و يا حتي محكم به زمين بكوبند. اين براي سن آنها طبيعي است و غير منطقي است اگر در اين سن از بچه ها انتظار داشته باشيد در نگهداري اسباب بازي هايشان كوشا باشند! اگر نگران خراب شدن اسباب بازي ها هستيد، پس چيزهايي براي كودكتان بخريد كه مقاوم باشند؛ مثلاً عروسكهايي كه در اثر اين ضربات بعد از 2 روز چشم و بيني و ديگر اعضايشان از هم جدا نشوند. در اين سن، مهمترين ملاك براي انتخاب اسباب بازي همين است. نوع و رنگ و لوكس بودن يا نبودن و اينجور ويژگيها واقعاً اهميت چنداني ندارند. در اين دوره، ساده ترين چيزها ممكن است يك روز مورد توجه كودك قرار بگيرند و در مقابل، چشمگيرترين اسباب بازيها اصلاً توجه كودك را جلب نكنند. كودك در اين سن از اسباب بازي هايي كه نمودار واقعيتند لذت مي برد و به همين خاطر اسباب بازيهايي مثل ماشين و عروسك براي او مناسب ترند. همچنين يك كودك 3 ساله فعال، به اسباب بازي هايي كه رويشان بنشيند يا آنها را هل بدهد و بكشد احتياج دارد.
مـــــداد رنگـــــي يك اسباب بازي خـــــوب
بهترين سرگرمي براي كودكان در سن 3 تا 5 سالگي، نقاشي است. پس وسايل نقاشي و بخصوص مداد شمعي ها كه نوك تيز نيستند براي اين سن بسيار مناسبند. بايد دقت كنيد پشت جعبه اين مدادها برچسبي وجود داشته باشد كه شبيه اين حروف و اعداد رويش نوشته شده باشد: 4236 ـ ASTMD اين حروف و اعداد نشاندهنده اين هستند كه مدادها توسط متخصصين سم شناسي مورد بررسي قرار گرفته و تأييد شده اند. بچه ها در اين سن از بازيهاي نمايشي هم خوششان مي آيد. عروسكها هم در اين سن ابزاري مهم براي پرورش مهارتهاي كلامي به شمار مي روند. اسباب بازيهاي ساختني و دستگاه هاي صوتي هم براي اين سن مناسبند. در اين سن، هنوز ذهن كودك براي بازيهاي منطقي و قاعده مند آماده نيست اما حافظه و تخيل او را مي شود با بعضي از اسباب بازيهاي الكترونيكي يا بازيهاي مربوط ه كلمات تقويت كرد.
دختــــر يا پســــر؟ چه فـــرقــــي مي كند؟يك كودك 6 ساله آن قدر بزرگ شده است كه بتواند از خود و اسباب بازي هايش مراقبت كند. اما بايد 2 نكته را به او آموخت: اول اينكه اسباب بازيهايش را دور از دسترس كودكان كوچكتر نگهداري كند و دوم اينكه بعد از پايان بازي آنها را جمع كند. در سنين 6 تا 12 سال، كودك بايد آرام آرام مهارتهاي اجتماعي را هم بياموزد و به همين خاطر بازيهاي دستجمعي در اين سنين توصيه مي شوند. كاردستي هم تخيل و خلاقيت كودك را تحريك مي كند. شايد از اين سنين به بعد است كه تفاوت ميان دختران و پسران در انتخاب بازيهايشان به طور واضحي، نمود پيدا مي كند. پسرها و دخترها روحيات خاص خودشان را دارند (اگر به يك دختر توپ فوتبال و به يك پسر عروسك بدهيد، بعد از يك ساعت مي بينيد كه پسر مشغول شوت كردن عروسك و دختر سرگرم پرستاري از توپ فوتبال است!) اين تفاوت حتي از 3-2 سالگي در انتخاب اسباب بازي خودش را نشان مي دهد، اما نبايد فكر كرد اگر به پسري اجازه بدهيم با عروسك يا لوازم خانگي كوچك بازي كند، داريم خصوصيات زنانه را در او رشد مي دهيم. چون واقعاً هيچ دليلي براي نگراني نيست و هيچ مطالعه اي چنين چيزي را نشان نداده است. نبايد فراموش كرد كه در سالهاي اخير، اين تفاوت ميان پسرها و دخترها هم كمرنگتر شده است. مخصوصاً دخترهاي امروز تمايل زيادي به بازيهاي ماجرايي و اسباب بازيهايي مثل كاميون، سفينه هاي فضايي و سرگرمي هاي آزمايشگاهي ابراز مي كنند!
اثر بازیهای رايانه ای بر كودكان و نوجوانان
اين پديده جديد دانش بشري كه تقريباً درهمه شئون زندگي انسان راه يافته است، همچون ديگر ساخته هاي دست بشر دو رو دارد كه يك روي آن استفاده صحيح در كارها و كمك به رشد و سعادت بشراست. و روي ديگرآن استفاده غلط است كه معمولاً جز در موارد علمي وشغلي ازآن استفاده مي شود. آنچه بيشتر كودكان و نوجوانان را شيفته خود مي كند بازي هاي رايانه اي است. پيشرفت كيفيتي اين بازي ها به فاصله كوتاهي در ايران رواج يافته و بازار اسباب بازي و لوازم سمعي و بصري را به تسخير خود درآورده است .
اين بازي ها كه داراي تصاوير دو بعدي است تا 50 درصد با تصاوير واقعي انطباق دارد و همچنين داراي موسيقي متن هست. چيزي كه اخيراً بر تعداد طرفداران اين بازيها افزوده، قيمت مناسب آنها براي مصرف كننده است. علاوه بر اين چون كودك و نوجوان خود اجرا كننده و در بطن بازي است و همراه با ساير شخصيت هاي بازي درگير ماجراهايي مي شود كه طراح بازي براي او تدارك ديده است، براي او بسيار جذاب است . اين بازي ها با استفاده از تصاوير پرتحرك و صداهاي مهيج، دنيايي از هيجان را به اين انسانهاي تشنه جنب و جوش ارزاني مي كند و همين جذبه، روح و جسم آنان را مطيع خود مي سازد و به عالمي از تخيلات مي برد كه خود را محور و قهرمان اصلي ماجرا مي پندارند.
محـــاســـن بازيهــــاي رايانـــــه اي
- يادگيري را آسان و توجه بچه ها را جلب مي كند.
- با رايانه هرچند بار كه بخواهند، مي توانند موضوعي را ببينند و مرور كنند.
- برنامه هاي بسيار متنوعي هستند كه به كودكان امكان مي دهد تا نقاشي ها يا داستانهايي را خلق كنند ، ويا بازي هايي هستند كه كودكان را به تاريخ يا جغرافيا علاقه مند مي كند.
- برنامه آموزشي به كودكان كمك مي كند تا مهارت هايي را تمرين كنند.
- كودك بدون كثيف كردن لباسها و اطراف مي تواند به راحتي نقاشي بكشد و رنگها را عوض كند. مثلا اگر از رنگ سبز لباس نقاشي اش خوشش نيامد به رايانه مي گويد رنگ قرمز كن ، رنگ قرمز رضايت او را فراهم نكرد رنگ آبي و...
- مفاهيم و مباني رياضيات را با كمك شكلهاي كودكانه به كودك آموزش مي دهد.
- به عقيده بعضي از پزشكان ، بازيهاي رايانه اي به كودكان كمك مي كند كه به داروهاي مسكن كمتر احتياج پيدا كنند.
- بازي هاي رايانه اي بچه ها را وارد دنيايي مي كند كه كنترلش در دست آنهاست و به همين دليل آنها از اين بازي لذت مي برند.
- باعث هماهنگــــي چشم و دست و پرورش عضلات ظـــريف كودك مي شود.
- وسيله كمك آموزشي براي معلولين و پركردن اوقات فراغت آنان است.
معايب بازيهـــاي رايانـــه
الف ) آسيبهـــــاي جسمانــــي
چشمان فرد به دليل خيره شدن مداوم به صفحه نمايش رايانه به شدت تحت فشار نور قرار مي گيرد و دچارعوارض مي گردد. مشاهدات نشان داده است كه نوجوانان چنان غرق بازي مي شوند كه توجه نمي كنند تا چه حد از لحاظ بينايي و ذهني برخود فشار مي آورند. به دليل اين كه كودك در يك وضعيت ثابت تا ساعتها مي نشيند ، ستون فقرات و استخوان بندي او دچارمشكل مي شود. همچنين احساس سوزش و سفت شدن گردن ، كتف ها و مچ دست از ديگر عوارض كار نسبتاً ثابت و طولاني مدت با رايانه است . پوست فرد در معرض مداوم اشعه هايي قرار مي گيرد كه از صفحه رايانه پخش مي شود. ايجاد تهوع و سرگيجه خصوصاً دركودكان و نوجواناني كه زمينه صرع دارند، از ديگر عوارض بازي ها ي رايانه اي است .
ب ) آسيبهـــاي روانــــــي ـ تــــربيتــــي
1- تقــويت حس پرخاشگــــري .
مهمترين مشخصه بازي هاي رايانه اي حالت جنگي اكثر آنهاست و اين كه فرد بايد براي رسيدن به مرحله بعدي بازي با نيروهاي به اصطلاح دشمن بجنگد ، استمرار چنين بازي هايي كودك را پرخاشگر و ستيزه جو بار مي آورد. " خشونت " مهمترين محركه اي است كه در طراحي جديدترين و جذابترين بازي هاي كامپيوتري به حد افراط از آن استفاده مي شود، چهره هاي معروف هاليوود كه در فرهنگ ما انسانهاي ضد ارزش و غيراخلاقي هستند، در اين بازي ها به صورت قهرمانهاي شكست ناپذير جلوه نمايي مي كنند.
2- انـــــزواطلبـــــي :
كودكاني كه به طور مداوم با اين بازي ها درگيرند درونگرا مي شوند، در جامعه ، منزوي و در برقراري ارتباط اجتماعي با ديگران ناتوان مي گردند. روحيه انزواطلبي باعث مي شود كه كودك از گروه همسالان جدا شود كه اين خود سرآغازي براي بروز ناهنجاري هاي ديگر است . مادري مي گويد : فرزندم به بازي هاي رايانه اي معتاد شده است . او هرروز خود را به صفحه تلويزيون مي رساند و از دنياي بيرون به كلي بي خبراست ، حتي متوجه رفت وآمد ميهمانان نمي شود. وهميشه بعد از دست كشيدن از اين برنامه با سردرد وكسالت مواجه مي شود.
ج) تنبــــل شـــدن ذهــــن:
دراين بازي ها به دليل اين كه كودك و نوجوان با ساختني ها و برنامه هاي ديگران به بازي مي پردازد و كمتر قدرت دخل و تصرف در آنها پيدا مي كند اعتماد به نفس او در برابر ساختني ها و پيشرفت ديگران متزلزل مي شود. تصور بيشتر خانواده ها اين است كه در بازي هاي رايانه اي فرد در بازي مداخله فكري مداوم دارد. اما اين مداخله، فكري نيست بلكه اين بازي ها سلولهاي مغزي را گول مي زنند و از نظر حركتي نيز فقط چند انگشت كودك را حركت مي دهند . ماهر چه دراين مسير حركت كنيم و بازي ها را گسترش دهيم، انسانهايي را تحويل جامعه خواهيم داد كه سر خورده ، افسرده، غير متحرك وغيرسازنده هستند و خود اتكايي آنها بسيار كم خواهد بود و ابتكار عمل نخواهند داشت. درحالي كه براي جامعه ، نياز به انسانهايي خلاق ، مبتكر و متفكر داريم.
د) تاثيــــر منفــــي در روابط خانـــــوادگـــي :
با توجه به اين كه زندگي دركشور ما نيز به طرف ماشيني شدن پيش مي رود و در بعضي خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و يا بعضي ازمردان بيش از يك شغل دارند خود به خود روابط عاطفي و دركنار هم بودن خانواده كمتر شده وعده زيادي ازاين وضع و وجود تلويزيون به عنوان جعبه جادويي كه باعث سرد شدن روابط خانوادگي شده ناراضي هستند وحالا نيز جعبه جادويي ديگري يا جاذبه ي سحر آميزتري به نام رايانه اضافه براين وضعيت شده و مشكلات را دوچندان كرده است.
و) افـــــت تحصيلـــــــــــي
به دليل جاذبه مسحور كننده اي كه اين بازي ها دارد، بچه ها وقت و انرژي زيادي را صرف بازي با آن مي كنند، حتي بعضي از كودكان صبح، زودتر از وقت معمول بيدار مي شوند تا قبل از مدرسه كمي بازي كنند و وقتهاي تلف شده را هم بدين صورت جبران مي كنند. يكي از والدين اظهار مي دارد كه در سال گذشته پسرم بهترين نمرات را داشت اما از وقتي كه رايانه برايش خريده ايم روزي 2 الي 3 ساعت وقت خود را صرف بازي مي كند و از لحاظ تحصيلي افت پيدا كرده است.
رهنمــــــــودهــا
- اگر چنانچه قراراست از بازي هاي كامپيوتري استفاده كنيد، بهتراست بازي هاي تصويري خلاق كه كودكان بايد به وسيله آنها، معما هايي را حل كنند، بيش از بازي هاي ديگر مورد توجه قراردهيد.
- بازي دسته جمعي كودكان ، با ابزارهاي تصويري كمتر مسئله ساز است، اين اسباب بازي ها ، زماني مخرب خواهد بود كه كودك به تنهايي براي ساعات طولاني ، غرق بازي شود.
- والدين وقت بيشتري را به كودك و نوجوان خويش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاري و ارتباط صحيح بين والدين و فرزندان بيشتر باشد زمينه چنين بازي هايي كمتر فراهم مي شود.
به اعتقاد پزشكان ايتاليايي وبعضي كشورهاي ديگر اروپايي ، مقصران اصلي ، والدين هستند كه فرزندان خود را براي ساعتهاي طولاني درمقابل تلويزيون ، كامپيوتر، ويدئو گيم ، يا فيلم هاي ويدئويي رها مي كنند.
- بهتراست كه والدين همراه فرزندان خود به كوهستان، باشگاهها و ميادين ورزشي بروند و به بازي هاي مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژي عصبي و رواني آنان تخليه شده و توجهشان ازبازي ها ي رايانه اي منحرف شود.
- به فرزندتان اجازه ندهيد در فاصله نزديكي از صفحه رايانه بنشيند.
- ازرايانه هاي با صفحه كوچك استفاده كنيد.
- نور صفحه تلويزيون را كم كنيد.
- ضروري است بچه ها به طور مرتب بين دو نوبت بازي استراحت كنند.
- چشمها بايد مسلط به صفحه رايانه باشد.
- روشنايي اتاق به نحوي تنظيم شود كه زنندگي نور به حداقل برسد.
- بهتر است والدين با كودكان صحبت كنند كه فقط روزهاي تعطيلي مجاز به استفاده ازاين بازي ها هستند.
با استدلال و منطق آسيب هايي را كه كامپيوتر به كودكان وارد مي آورد متذكر شويد.
مخربترين بازي هاي تصويري ، بازي هايي هستند كه تصاوير آنها، به طور مكرر، بر صفحه ظاهر مي شوند و كودك بايد به تمام تصاويري كه ازبرابر چشم وي مي گذرند، شليك كند، لذا توصيه مي شود از اين گونه بازي ها كمتر در دسترس كودك قرار گيرد.
