با لکنت زبان چه کنیم؟
1- در مراحل اولیه ، لکنت زبان را نادیده بگیرد.
کودکان در سنین پایین هیچ گونه آگاهی نسبت به نارسایی گفتار خود ندارند. اگر زمانی که لکنت شروع می شود توجهی به آن نکنید، کودک شانس بیشتری برای پشت سر گذاشتن آن دارد.
2- آرام رفتار کنید. یک خانواده ی آرام به کودکانشان فرصت بیشتری برای صحبت کردن بدون وارد آمدن فشار روانی می دهند.
این مسئله زمانی را در اختیار هر فرد قرار می دهد تا بدون برخورد با گفتار دیگری، حرفش را بزند. برنامه های شتابزده کودکان را مجبور می سازد که افکارشان را سریعتر به کلمات تبدیل نموده و در نتیجه سریعتر صحبت نمایند که این امر سبب تقویت لکنت زبان در آنان می شود.
3- الگوهای ساده و آرام گفتار را سرمشق کودک قرار دهید.
به آرامی و با جمله های کوتاه صحبت کنید. گاه و بیگاه بین جمله ها مکث کنید و از لغات ساده یا مناسب سن کودکان ، استفاده نمایید. از صحبت کردن خودتان به عنوان یک نمونه استفاده کنید و به کودکانتان نشان دهید که لزومی ندارد شتابزده یا پیچیده صحبت کنند.
4- زمانی که کودکانتان صحبت می کنند به آنان کاملاً گوش دهید.
هر زمانی که ممکن است به آنان نگاه و توجه کنید. این کار باعث می شود از انجام حرکاتی که نشان دهنده ی این است که گرفتارید و وقت کافی برای آنان ندارید، بپرهیزید. حرف آنان را تا آخر گوش کنید، این نشان می دهد که شما به مطلبی که گفته می شود، توجه دارید نه به نحوه ادای آن.
در برخورد با لکنت زبان از چه کارهایی باید پرهیز کنیم؟
1- به کودکانتان نگوید که چگونه لکنت زبان را متوقف کنند.
بیان نصایحی از قبیل این که «آرام صحبت کنید، نفس عمیق بکشید یا قبل از صحبت کردن فکر کنید»، مشکل کودکانی را که لکنت دارند حل نخواهد کرد و فقط به آنان می گوید که اشتباه می کنند و درست صحبت نمی کنند.
2- صحبت آنان را قطع نکنید.
بگذارید کودکانتان بدون کمک شما و تصحیح شدن یا بدون این که حرفشان قطع شود کلمات را با لکنت ادا کنند. اگر شما به این موضوع بیش از حد توجه نشان دهید، احتمالاً لکنت با شدت و به دفعات بیشتری تکرار می شود.
3- نگرانی به خود راه ندهید.
همان طور که در زمان به راه افتادن کودکتان افتادن او را برروی زمین بدون نگرانی نادیده می گرفتید، پس لغزش آنان را نیز در صحبت کردن نادیده بگیرید. هرگز فریاد نزنید، سرزنش نکنید و نگویید: «دیگه بسه»، همچنین مواظب حرکات خود باشید. اگر زمانی که کودکتان با لکنت صحبت می کند، به چشمان او نگاه نکنید یا دایماً به این طرف و آن طرف نگاه کنید یا خود را مشغول کار نشان دهید، در واقع ناراحتی و اضطراب را به کودک خود منتقل خواهید کرد.
4- انتظار تداوم نداشته باشید.
کودکان ممکن است پس از یک دوره ی طولانی روانی گفتار، به طور غیرمترقبه ای دوباره به لکنت زبان بازگردند. لکنت زبان ممکن است سالها متوقف شده باشد اما دوباره شروع شود. روانی گفتار کودکان همیشه بدین معنی نیست که آنان کاملاً بر این مشکل فائق آمده اند و اگر این عادت دوباره بروز کند، به دلیل تنبل شدن یا لجاجت آنها نیست. ناپیوستگی یکی از مشخصه های استاندارد نارساییهای اولیه ی گفتاری است.
5- کودکتان را مجبور به صحبت نکنید.
سعی کنید او را در موقعیتهایی قرار ندهید که در حضور دیگران مجبور به صحبت کردن شود. کودکانی که دایماً به واسطه ی گفتارشان خجالت زده می گردند، ممکن است به کلی از صحبت کردن خودداری کنند.
نارسایی عادی
1- تکرار کردن تمام کلمات: «سگی را – سگی را – سگی را دیدم.»
2- مکث با اشاراتی چون اوم، آه و اوه: «سگی را «اوم، اوم، اوم دیدم.»
3- تکرار اولین صدا فقط یک بار: «سگی را – دیدم.»
نارسایی خطرناک
1- تکرار اولین صدا یا اولین بخش از یک کلمه: «سگ را د - د – د – دیدم.»
2- مکث کردن برای بیش از یک ثانیه: «سگ را دیـ - دم.»
3- اولین صوت تکرار نشود ولی کشیده شود: «سگی را د د د د دیدم.»
تجربه ی نارسایی عادی گفتار، معمولاً برای کودکان ناآگاهانه است و نشانی از فشار روحی ندارد زمانی که آنان به مسائل گفتاری واکنش نشان می دهند (معمولاً این مسئله نشأت گرفته از اطرافیان می باشد) عمل لکنت زبان به عنوان یک عادت دایمی شکل می پذیرد. انجمن گفتار آمریکا شش نشانه ارائه می دهد که زمان جدی شدن این مشکل و مراجعه به یک آسیب شناس گفتار را تعیین می کند که در مقاله ی بعد به ذکر وتوضیح آن می پردازیم.
تجربه ی نارسایی عادی گفتار، معمولاً برای کودکان ناآگاهانه است و نشانی از فشار روحی ندارد زمانی که آنان به مسائل گفتاری واکنش نشان می دهند (معمولاً این مسئله نشأت گرفته از اطرافیان می باشد) عمل لکنت زبان به عنوان یک عادت دایمی شکل می پذیرد. انجمن گفتار آمریکا شش نشانه ارائه می دهد که زمان جدی شدن این مشکل و مراجعه به یک آسیب شناس گفتار را تعیین می کند.
1- لرزیدن ماهیچه های اطراف دهن و فک؛
2- بالا رفتن و نازک شدن صدا در حین لکنت زبان؛
3- تقلا و تنش در گفتار؛
4- مکانیزمهایی چون چرخاندن چشمها، پلک زدن و تکانهای کوتاه و سریع سر که کودک می خواهد به کمک آنها بر لکنت زبانش فائق شود؛
5- احساس ترس و ناراحتی زمانی که باید سخن گفت؛
6- اجتناب از یک کلمه ی ویژه یا روی هم رفته پرهیز از گفتار.
مادر کودکی به تعدادی از این نشانه ها در الگوی گفتار او پی برده بود. در ماه گذشته فرزندش هر وقت دچار لکنت زبان می شد، شروع به بستن چشمهایش و زمین زدن پاهایش بروی کف اتاق می کرد. زمانی که مادرش او را وادار کرد در مورد چیزی در جلوی همکلاسی هایش صحبت کند، گریه کرد. او غالباً شروع به گفتن یک داستان برای مادرش می کرد ولی زمانی که فکر می کرد ممکن است در بیان داستان دچار لکنت زبان شود، مکث کوتاهی می کرد و به طرف اتاقش می دوید. کودک از لکنت زبانش دچار ترس شده بود و این باعث می شد که لکنتش بدتر شود و حالا علامتهای این عادت در او نمایان شده بود. مادرش و دکتر توافق کردند که زمان گفتارسنجی «تامی» توسط یک متخصص فرارسیده است.
روشهای ترک عادت
اگر کودک شما در سنین مدرسه است و هر یک از شش نشانه ای را که در مقالات لکنت لیست شده دارا ست، مشکل باید توسط یک متخصص گفتار درمانی ارزیابی شود. زمانی که کودکان در این سن، درمان تجویز شده را شروع می کنند؛ نتایج غالباً به طور کامل موفقیت آمیز است. برای مراجعه به متخصص گفتار درمانی از دکترتان بخواهید که از طریق دانشگاه یا مراکز بهداشتی یا سایر مراجع ذی صلاح به شما کمک کند.
شکل دهی
در گفتار درمانی ممکن است از روش شکل دهی گفتار سلیس استفاده شود. این تکنیک در جست و جوی اصلاح و تعدیل کلیه ی الگوهای گفتاری است. افرادی که لکنت زبان دارند با تلفظ خیلی آرام کلمات را شروع می کنند و به تدریج سرعت گفتار را افزایش می دهند.
تمرینات آگاهی دهنده
برخی از درمانگرها از تمرین آینه برای پرورش دادن آگاهی کودک به آنچه که در حین لکنت زبان رخ می دهد، استفاده می کنند. از این راه کودکان تشویق می شوند به هنگام صحبت کردن، خودشان را در آینه تماشا کنند. و درصدد یافتن تنش عضلانی، مشکلات تنفسی و هرگونه حرکت ناموزون و ناهنجار بدنی برآیند.
پیشگیری پاسخ
تمریناتی که مانع از وقوع لکنت می شود، غالباً بحث اصلی جلسه های گفتار درمانی است. کودکان می توانند یاد بگیرند که پاسخهای بدنی ای را که منجر به لکنت زبان می شود، متوقف کنند، تا بتوانند پس از آن گفتاری سلیس و روان ارائه دهند. تکنیکهایی که شامل تمرینات تنفسی است به کسی که لکنت زبان دارد، می آموزد قبل از ادای هر جمله برای کاهش تنش در تارهای صوتی، ابتدا نفسش را از سینه خارج کنند و در فواصل زمانی کوتاه و مناسب برای ایجاد مکثهای عمدی در الگوی گفتاری، هوا را به صورت کامل استنشاق کند.
درمانگر، ترکیبی از این تکنیکها را به همراه سایر روشهایی که بر الگوهای تنفسی آرامش بخش و منظم، تمرینات خواندن شفاهی، تکیه کلمه و تغیرات مکث تأکید می کنند، به کار می گیرد و فرصتهایی را برای بهبود قوه ی خودانگاره و نگرش این افراد فراهم می آورد.
منبع : بر گرفته از کتاب« بچه های خوب ،عادت های بد»
نویسندگان : دکتر« چارلز ای شانر» و« ترزافویدیگرونیمو »
ترجمه : میر محی الدین گلباز
1- در مراحل اولیه ، لکنت زبان را نادیده بگیرد.
کودکان در سنین پایین هیچ گونه آگاهی نسبت به نارسایی گفتار خود ندارند. اگر زمانی که لکنت شروع می شود توجهی به آن نکنید، کودک شانس بیشتری برای پشت سر گذاشتن آن دارد.
2- آرام رفتار کنید. یک خانواده ی آرام به کودکانشان فرصت بیشتری برای صحبت کردن بدون وارد آمدن فشار روانی می دهند.
این مسئله زمانی را در اختیار هر فرد قرار می دهد تا بدون برخورد با گفتار دیگری، حرفش را بزند. برنامه های شتابزده کودکان را مجبور می سازد که افکارشان را سریعتر به کلمات تبدیل نموده و در نتیجه سریعتر صحبت نمایند که این امر سبب تقویت لکنت زبان در آنان می شود.
3- الگوهای ساده و آرام گفتار را سرمشق کودک قرار دهید.
به آرامی و با جمله های کوتاه صحبت کنید. گاه و بیگاه بین جمله ها مکث کنید و از لغات ساده یا مناسب سن کودکان ، استفاده نمایید. از صحبت کردن خودتان به عنوان یک نمونه استفاده کنید و به کودکانتان نشان دهید که لزومی ندارد شتابزده یا پیچیده صحبت کنند.
4- زمانی که کودکانتان صحبت می کنند به آنان کاملاً گوش دهید.
هر زمانی که ممکن است به آنان نگاه و توجه کنید. این کار باعث می شود از انجام حرکاتی که نشان دهنده ی این است که گرفتارید و وقت کافی برای آنان ندارید، بپرهیزید. حرف آنان را تا آخر گوش کنید، این نشان می دهد که شما به مطلبی که گفته می شود، توجه دارید نه به نحوه ادای آن.
در برخورد با لکنت زبان از چه کارهایی باید پرهیز کنیم؟
1- به کودکانتان نگوید که چگونه لکنت زبان را متوقف کنند.
بیان نصایحی از قبیل این که «آرام صحبت کنید، نفس عمیق بکشید یا قبل از صحبت کردن فکر کنید»، مشکل کودکانی را که لکنت دارند حل نخواهد کرد و فقط به آنان می گوید که اشتباه می کنند و درست صحبت نمی کنند.
2- صحبت آنان را قطع نکنید.
بگذارید کودکانتان بدون کمک شما و تصحیح شدن یا بدون این که حرفشان قطع شود کلمات را با لکنت ادا کنند. اگر شما به این موضوع بیش از حد توجه نشان دهید، احتمالاً لکنت با شدت و به دفعات بیشتری تکرار می شود.
3- نگرانی به خود راه ندهید.
همان طور که در زمان به راه افتادن کودکتان افتادن او را برروی زمین بدون نگرانی نادیده می گرفتید، پس لغزش آنان را نیز در صحبت کردن نادیده بگیرید. هرگز فریاد نزنید، سرزنش نکنید و نگویید: «دیگه بسه»، همچنین مواظب حرکات خود باشید. اگر زمانی که کودکتان با لکنت صحبت می کند، به چشمان او نگاه نکنید یا دایماً به این طرف و آن طرف نگاه کنید یا خود را مشغول کار نشان دهید، در واقع ناراحتی و اضطراب را به کودک خود منتقل خواهید کرد.
4- انتظار تداوم نداشته باشید.
کودکان ممکن است پس از یک دوره ی طولانی روانی گفتار، به طور غیرمترقبه ای دوباره به لکنت زبان بازگردند. لکنت زبان ممکن است سالها متوقف شده باشد اما دوباره شروع شود. روانی گفتار کودکان همیشه بدین معنی نیست که آنان کاملاً بر این مشکل فائق آمده اند و اگر این عادت دوباره بروز کند، به دلیل تنبل شدن یا لجاجت آنها نیست. ناپیوستگی یکی از مشخصه های استاندارد نارساییهای اولیه ی گفتاری است.
5- کودکتان را مجبور به صحبت نکنید.
سعی کنید او را در موقعیتهایی قرار ندهید که در حضور دیگران مجبور به صحبت کردن شود. کودکانی که دایماً به واسطه ی گفتارشان خجالت زده می گردند، ممکن است به کلی از صحبت کردن خودداری کنند.
نارسایی عادی
1- تکرار کردن تمام کلمات: «سگی را – سگی را – سگی را دیدم.»
2- مکث با اشاراتی چون اوم، آه و اوه: «سگی را «اوم، اوم، اوم دیدم.»
3- تکرار اولین صدا فقط یک بار: «سگی را – دیدم.»
نارسایی خطرناک
1- تکرار اولین صدا یا اولین بخش از یک کلمه: «سگ را د - د – د – دیدم.»
2- مکث کردن برای بیش از یک ثانیه: «سگ را دیـ - دم.»
3- اولین صوت تکرار نشود ولی کشیده شود: «سگی را د د د د دیدم.»
تجربه ی نارسایی عادی گفتار، معمولاً برای کودکان ناآگاهانه است و نشانی از فشار روحی ندارد زمانی که آنان به مسائل گفتاری واکنش نشان می دهند (معمولاً این مسئله نشأت گرفته از اطرافیان می باشد) عمل لکنت زبان به عنوان یک عادت دایمی شکل می پذیرد. انجمن گفتار آمریکا شش نشانه ارائه می دهد که زمان جدی شدن این مشکل و مراجعه به یک آسیب شناس گفتار را تعیین می کند که در مقاله ی بعد به ذکر وتوضیح آن می پردازیم.
تجربه ی نارسایی عادی گفتار، معمولاً برای کودکان ناآگاهانه است و نشانی از فشار روحی ندارد زمانی که آنان به مسائل گفتاری واکنش نشان می دهند (معمولاً این مسئله نشأت گرفته از اطرافیان می باشد) عمل لکنت زبان به عنوان یک عادت دایمی شکل می پذیرد. انجمن گفتار آمریکا شش نشانه ارائه می دهد که زمان جدی شدن این مشکل و مراجعه به یک آسیب شناس گفتار را تعیین می کند.
1- لرزیدن ماهیچه های اطراف دهن و فک؛
2- بالا رفتن و نازک شدن صدا در حین لکنت زبان؛
3- تقلا و تنش در گفتار؛
4- مکانیزمهایی چون چرخاندن چشمها، پلک زدن و تکانهای کوتاه و سریع سر که کودک می خواهد به کمک آنها بر لکنت زبانش فائق شود؛
5- احساس ترس و ناراحتی زمانی که باید سخن گفت؛
6- اجتناب از یک کلمه ی ویژه یا روی هم رفته پرهیز از گفتار.
مادر کودکی به تعدادی از این نشانه ها در الگوی گفتار او پی برده بود. در ماه گذشته فرزندش هر وقت دچار لکنت زبان می شد، شروع به بستن چشمهایش و زمین زدن پاهایش بروی کف اتاق می کرد. زمانی که مادرش او را وادار کرد در مورد چیزی در جلوی همکلاسی هایش صحبت کند، گریه کرد. او غالباً شروع به گفتن یک داستان برای مادرش می کرد ولی زمانی که فکر می کرد ممکن است در بیان داستان دچار لکنت زبان شود، مکث کوتاهی می کرد و به طرف اتاقش می دوید. کودک از لکنت زبانش دچار ترس شده بود و این باعث می شد که لکنتش بدتر شود و حالا علامتهای این عادت در او نمایان شده بود. مادرش و دکتر توافق کردند که زمان گفتارسنجی «تامی» توسط یک متخصص فرارسیده است.
روشهای ترک عادت
اگر کودک شما در سنین مدرسه است و هر یک از شش نشانه ای را که در مقالات لکنت لیست شده دارا ست، مشکل باید توسط یک متخصص گفتار درمانی ارزیابی شود. زمانی که کودکان در این سن، درمان تجویز شده را شروع می کنند؛ نتایج غالباً به طور کامل موفقیت آمیز است. برای مراجعه به متخصص گفتار درمانی از دکترتان بخواهید که از طریق دانشگاه یا مراکز بهداشتی یا سایر مراجع ذی صلاح به شما کمک کند.
شکل دهی
در گفتار درمانی ممکن است از روش شکل دهی گفتار سلیس استفاده شود. این تکنیک در جست و جوی اصلاح و تعدیل کلیه ی الگوهای گفتاری است. افرادی که لکنت زبان دارند با تلفظ خیلی آرام کلمات را شروع می کنند و به تدریج سرعت گفتار را افزایش می دهند.
تمرینات آگاهی دهنده
برخی از درمانگرها از تمرین آینه برای پرورش دادن آگاهی کودک به آنچه که در حین لکنت زبان رخ می دهد، استفاده می کنند. از این راه کودکان تشویق می شوند به هنگام صحبت کردن، خودشان را در آینه تماشا کنند. و درصدد یافتن تنش عضلانی، مشکلات تنفسی و هرگونه حرکت ناموزون و ناهنجار بدنی برآیند.
پیشگیری پاسخ
تمریناتی که مانع از وقوع لکنت می شود، غالباً بحث اصلی جلسه های گفتار درمانی است. کودکان می توانند یاد بگیرند که پاسخهای بدنی ای را که منجر به لکنت زبان می شود، متوقف کنند، تا بتوانند پس از آن گفتاری سلیس و روان ارائه دهند. تکنیکهایی که شامل تمرینات تنفسی است به کسی که لکنت زبان دارد، می آموزد قبل از ادای هر جمله برای کاهش تنش در تارهای صوتی، ابتدا نفسش را از سینه خارج کنند و در فواصل زمانی کوتاه و مناسب برای ایجاد مکثهای عمدی در الگوی گفتاری، هوا را به صورت کامل استنشاق کند.
درمانگر، ترکیبی از این تکنیکها را به همراه سایر روشهایی که بر الگوهای تنفسی آرامش بخش و منظم، تمرینات خواندن شفاهی، تکیه کلمه و تغیرات مکث تأکید می کنند، به کار می گیرد و فرصتهایی را برای بهبود قوه ی خودانگاره و نگرش این افراد فراهم می آورد.
منبع : بر گرفته از کتاب« بچه های خوب ،عادت های بد»
نویسندگان : دکتر« چارلز ای شانر» و« ترزافویدیگرونیمو »
ترجمه : میر محی الدین گلباز
